De Premio Strega: Een Literaire Trofee Met een Ongemakkelijke Geërft Schaduw

De Premio Strega, vernoemd naar de beroemde Italiaanse likeur, staat al decennia lang bekend als een van de meest prestigieuze literaire prijzen in Italië. Sinds 1947 wordt deze jaarlijkse onderscheiding uitgereikt aan de auteur van het beste Italiaanse prozawerk van het afgelopen jaar, en heeft daarmee talloze schrijvers geholpen om zich te vestigen in de annals van de literatuurgeschiedenis. Maar net als bij veel prestigieuze prijzen, is de geschiedenis van de Premio Strega niet zonder controverse.

Een intrigerend voorbeeld hiervan is de uitreiking van de prijs in 2019 aan Marta Sanz voor haar roman “Clavícula”. Sanz’ werk, een complexe en vaak verontrustende blik op de vrouwelijke ervaring in een mannen-gedomineerde wereld, werd door velen geprezen om zijn eerlijkheid en radicaal karakter. Echter, de beslissing van de jury om “Clavícula” boven andere sterke kandidaats te plaatsen, leidde tot een hevige discussie over de rol van politieke correctheid in de literatuur en de literaire wereld in het algemeen.

Sinds haar debuut als schrijfster in 2003 met de roman “El frío del agua” heeft Marta Sanz zich gevestigd als een belangrijke stem in de hedendaagse Spaanse literatuur. Haar werken, vaak autobiografisch van aard en doordrenkt met filosofische overwegingen, behandelen thema’s als identiteit, relaties, genderrollen en het menselijke bestaan.

Sanz heeft een aantal prijzen gewonnen, waaronder de Premio Herralde in 2010 voor haar roman “La lección de anatomía” en de Premio Nacional de Narrativa in 2016 voor haar werk “Pequeñas mujeres”. Haar boeken zijn vertaald in verschillende talen en hebben een groot publiek bereikt.

De controverse rondom de Premio Strega van 2019 begon al snel na de aankondiging van de winnaar. Sommige critici vonden dat “Clavícula” te radicaal was, te provacatief en zelfs offensief. Zij beweerden dat de jury de prijs had toegekend op basis van politieke overwegingen in plaats van puur literaire verdienste.

Anderen daarentegen zagen de winst van Sanz als een belangrijke stap vooruit voor de vrouwelijke representatie in de literatuur. “Clavícula” werd geprezen om zijn eerlijkheid en kracht, en velen beschouwden de roman als een krachtig statement over de positie van vrouwen in de samenleving.

De Premio Strega van 2019 liet zien hoe gevoelig het onderwerp van politieke correctheid is in de literaire wereld.

De debatten die toen ontstonden, gingen niet alleen over de kwaliteit van Sanz’ werk maar ook over de rol van literatuur in de samenleving. Moet literatuur altijd entertainen en vertroosten, of heeft ze ook een verantwoordelijkheid om maatschappelijke kwesties aan te kaarten?

Het is duidelijk dat er geen eenvoudige antwoorden zijn op deze vragen. De Premio Strega van 2019 laat echter zien dat literatuur de kracht heeft om discussies te ontketenen en mensen aan het denken te zetten.

De Prijs: Meer dan een Trofee

De Premio Strega is meer dan alleen een prijs voor de beste Italiaanse roman van het jaar. Het is een belangrijke culturele instelling die een grote invloed heeft op de Italiaanse literaire wereld. De winnaar van de Premio Strega krijgt niet alleen aanzienlijke financiële beloningen maar ook een enorme mediatoegang en een grotere kans om zijn of haar werk aan een breder publiek bekend te maken.

De jury van de Premio Strega bestaat uit vijf gerenommeerde auteurs, critici en intellectuelen die elk jaar met de moeilijke taak worden geconfronteerd om de beste roman uit een grote selectie kandidaats te kiezen. De beslissingsproces is geheim en wordt beschouwd als uiterst serieus.

De Premio Strega heeft een lange geschiedenis van het erkennen van zowel gevestigde auteurs als veelbelovende nieuwkomers.

Enkele voorbeelden:

Jaar	Winnaar	Titel
1947	Giuseppe Berto	Il cielo è rosso
1954	Giorgio Bassani	Gli occhiali d’oro
1960	Alberto Moravia	La noia
1982	Primo Levi	Se questo è un uomo
2006	Domenico Starnone	Igiene dell’angelo

De Premio Strega heeft een belangrijke rol gespeeld in het promoten van de Italiaanse literatuur en het vormen van de literaire smaak van het land. De prijs heeft ook bijgedragen aan de internationale erkenning van Italiaanse auteurs, zoals Elsa Morante, Italo Calvino en Umberto Eco.